Τρίτη 4 Νοεμβρίου 2014

Σταυρόλεξο για την εξάσκηση των μαθητών στα Αφωνόληκτα Ρήματα της αρχαίας ελληνικής



Κυριακή 12 Οκτωβρίου 2014

Σάββατο 14 Ιουνίου 2014

Η Ρητορική στην κλασική Αθήνα

Ένα σύντομο βιντεάκι φτιαγμένο με το movie maker, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά τη διδασκαλία της σχετικής εισαγωγής στα Ρητορικά Κείμενα της Β΄Λυκείου.
Μπορείτε να το δείτε εδώ.

Ψηφιακή αφίσα


Μια πρώτη προσπάθεια δημιουργίας διαδικτυακής αφίσας με το πρόγραμμα glogster...

Τρίτη 3 Ιουνίου 2014

Κι όμως...συνδέονται μεταξύ τους!!

Τι σχέση έχει το ποτάμι με το ρήμα πέφτω; (δεν εννοώ ασφαλώς ότι μπορεί κάποιος να ....πέσει στο ποτάμι, αλλά πώς σχετίζονται μεταξύ τους ετυμολογικά).. Η κούραση με το κέρμα; Η τερηδόνα με την τριβή και το θυμάρι με το θύμα ;  Έχουμε και λέμε λοιπόν....
   Η λέξη ποταμός ανάγεται στη ρίζα *peta-  που σημαίνει "πετώ". Από τη ρίζα αυτή προέρχονται οι νεοελληνικές λέξεις πετεινός, πτήση, φτερό (<πτερόν), πτηνό, πέφτω (< πίπτω), πτώση, πτώμα και ποταμός, που αρχικά δήλωνε "ρεύμα νερού που πέφτει από ψηλά". 
  Η κούραση, ο κορμός και το κέρμα προέρχονται από το ρήμα κείρω, που σημαίνει "κόβω".Η κούραση, που σήμερα σημαίνει "κόπωση", παλαιότερα σήμαινε "τιμωρία με καταναγκαστικό κούρεμα" συνήθης τιμωρία δόκιμων μοναχών ή τρόπος δημόσιας διαπόμπευσης κάποιου. Το κέρμα ήταν "το τεμάχιο, το μικρό κομμάτι". Στην ίδια οικογένεια ανήκουν και ο καρπός, ο κορμός και ο εγκάρσιος. 
  Η τερηδόνα (< τερηδών) ανάγεται στη ρίζα *tere- που σημαίνει "σχίζω, διατρυπώ". Από την ίδια ρίζα προέρχονται και οι λέξεις τρίβω, τρωτός, διάτρητος, τρυπώ. Επομένως, η λέξη κυριολεκτικά δηλώνει το "τρύπημα" των δοντιών.
  Το αρχαίο ρήμα θύω σήμαινε "θυσιάζω". Το θύμα ήταν αυτό που προσφερόταν για θυσία. Τι σχέση όμως έχει το θυμάρι με τη θυσία;  Επειδή κατά τη διαδικασία της θυσίας έβγαινε καπνός και κατά συνέπεια αναδιδόταν έντονη οσμή, το φυτό ονομάστηκε έτσι λόγω της έντονης οσμής του, ιδιαίτερα όταν καίγεται.  

Κυριακή 4 Μαΐου 2014

Περί ετυμολογίας.....

Ξεφυλλίζοντας προ ημερών το Ετυμολογικό Λεξικό του Γ. Μπαμπινιώτη, η προσοχή μου έπεσε στην προέλευση των λέξεων κοιτάζω και κοίτη. Τη μεταφέρω εδώ, γιατί μου φάνηκε πολύ ενδιαφέρουσα....Και οι δύο λέξεις ανάγονται ετυμολογικά στο αρχαιοελληνικό ρήμα κεῖμαι, που σημαίνει "είμαι τοποθετημένος κάπου". Η συνήθεια των στρατιωτικών τμημάτων να αναπαύονται στις όχθες των ποταμών, να κείτονται δηλαδή εκεί, οδήγησε τη λέξη κοίτη, από την αρχική  σημασία "χώρος όπου ξαπλώνει κάποιος", στη νεοελληνική σημασία "όχθη του ποταμού". Επιπλέον, από το γεγονός ότι οι στρατιώτες επαγρυπνούσαν και βρίσκονταν σε επιφυλακή, παρατηρώντας τριγύρω και έχοντας τεταμένη την προσοχή τους ενόσω παρέμεναν ξαπλωμένοι, οδήγησε στη σημασία κοιτάζω =βλέπω, παρατηρώ. Στην ίδια ετυμολογική οικογένεια ανήκουν και οι λέξεις κειμήλιο (με τη σημασία "αντικείμενο φυλασσόμενο κάπου λόγω αξίας"), κοιτώνας (=υπνοδωμάτιο), κοιμάμαι, κώμα, κείτομαι (συνήθης λέξη στο κρητικό ιδίωμα, η οποία σημαίνει είμαι ξαπλωμένος, κοιμάμαι).